Sittard-Geleen

De afgelopen jaren heeft Orbis gebouwd aan het ziekenhuis van de 21e eeuw. Kosten nog moeite werden gespaard om een prachtig, hypermodern ziekenhuis te realiseren. Op 31 januari was het zover: het spiksplinternieuwe 'Orbis Medical Parc (OMP)' werd in gebruik genomen. Het nieuwe ziekenhuis is van alle gemakken en comfort voorzien. Zo zijn er enkel eenpersoonskamers, waar de patiënt de beschikking heeft over een z.g. 'bedside-terminal', waarop hij o.a. zijn menu kan samenstellen, kan internetten en de luxaflex binnen zijn kamer kan bedienen. De logistiek binnen het OMP is vrijwel volledig geautomatiseerd: transportrobots (AGV's) zorgen voor het vervoer van materiaal naar de diverse afdelingen. Het gebouw is enorm imposant, zeer modern ingericht en voorzien van de de laatste snufjes op ICT-gebied. Het heeft allemaal wat mogen kosten, maar...... ten koste van wat?

Afgelopen zomer begonnen de eerste financiële perikelen van de OMP zichtbaar te worden. Het bouwconsortium, verantwoordelijk voor de bouw van het nieuwe complex, legde de bouw van een deel van het complex stil vanwege achterstallige betalingen. Orbis bleek zo'n slordige 128 miljoen tekort te komen. De Raad van Bestuur beweerde een akkoord te hebben met Fortis en ABN-AMRO voor een financieringsarrangement van 370 miljoen euro, terwijl de banken zeiden dat er slechts een afspraak voor 242 miljoen lag. Juristen van Orbis concludeerden dat de Raad van Bestuur de afspraken uit 2004 met de banken verkeerd heeft uitgelegd. Uiteindelijk wist Orbis met een overbruggingskrediet van 180 miljoen het financiële gat te dichten. Hierna kon het nieuwe complex -weliswaar met vertraging- alsnog opgeleverd worden. De financiële positie van Orbis werd echter zwakker en zwakker en de geruchten over gedwongen ontslagen werden steeds luider. Het 'kapitale foutje' van 128 miljoen bleef voor de Orbis-bestuurders, Ludo Jansen en Guus Broos, zonder consequenties: zij mochten gewoon aanblijven. Wel wordt de Raad van Bestuur op aandringen van de geldverstrekkende banken uitgebreid met een CFO.

Eind 2008 kondigt de Raad van Bestuur binnen Orbis de z.g. 'Operatie I-kwadraat' af. I² staat voor 'van Innoveren naar Incasseren' en houdt -kort samengevat- in dat alle uitgaven binnen het 'Orbis Medical Parc (OMP)' onder de loep zullen worden genomen. Er worden verschillende 'Task-forces' in het leven geroepen om de gehele organisatie door te lichten. De operatie wordt in enorm tempo uitgevoerd. Er wordt een vacaturestop afgekondigd en tijdelijke contracten worden niet langer verlengd. Aanvankelijk wordt nog niet gesproken over gedwongen ontslagen, maar dit zal snel veranderen.

Op de nieuwjaarsbijeenkomst voor Orbis-medewerkers op 6 januari jl. wordt een reorganisatie aangekondigd. De Raad van Bestuur verklaart overvallen te zijn door de gevolgen van de financiële crisis en geschrokken te zijn door de tegenvallende exploitatieresultaten. Hierdoor zal de start van 2009 veel moeilijker zijn dan aanvankelijk werd gedacht. Men geeft aan dat de reorganisatieplannen medio februari aan de medewerkers bekend zullen worden gemaakt. In februari komen Orbis-medewerkers via het Orbis intranet te weten dat de bekendmaking van de plannen wordt uitgesteld tot de eerste helft van maart. De onzekerheid blijft hiermee voortduren, terwijl de werkdruk voor alle medewerkers rondom de verhuizing van het ziekenhuis op 31 januari ongekend hoog is.

Met ingang van 1 januari 2009 is Orbis-bestuurder Guus Broos opgestapt. Zijn portefeuille, ontwikkeling en innovatie, blijkt overbodig te zijn geworden. Begin februari legt ook Ludo Jansen zijn functie met onmiddellijke ingang neer. Reden: een verschil van inzicht ten aanzien van het te voeren beleid.

De komende weken zullen spannend worden voor het Orbis-personeel. Vrijdag 6 maart zijn de vakbonden en de centrale ondernemingsraad ingelicht over de financiële situatie en de reorganisatieplannen. Op maandag 16 maart worden de medewerkers van de diverse bedrijfsonderdelen door de concernstaf ingelicht over het nieuwe bedrijfsplan en de aanstaande reorganisatie. Aan het einde van de dag zal er een persconferentie plaatsvinden. Men blijft beweren dat er niet zal worden bezuinigd op 'handen aan het bed'. Toch geldt ook binnen de primaire zorg een vacaturestop en worden ook daar de tijdelijke contracten niet verlengd. Bovendien zijn de faciliterende afdelingen er niet voor niets: De druk op de zorg zal met een eventuele ontslaggolf hoe dan ook vergroot gaan worden.

Momenteel wordt voortdurend een extra beroep gedaan op de medewerkers die de handen aan en om het bed vormen (flexibiliteit betreffende werktijden en taak uitvoering). De bedbezetting is enorm hoog terwijl de 'kinderziektes' binnen het nieuwe complex ook de nodige extra werkzaamheden met zich meebrengen. De gevolgen beginnen hiervan langzaam maar zeker zichtbaar te worden; meer medewerkers vallen weg door ziekte. Kortom: het primaire proces (het leveren van zorg aan patiënten) wordt ernstig verstoord, maar door de onverzettelijkheid en tomeloze inzet van alle medewerkers blijven ernstige incidenten in de patiëntenzorg vooralsnog uit.

De loyaliteit van het personeel aan het ziekenhuis is bijzonder groot. Samen werken zij aan een belangrijke zaak: de zorg voor mensen! Van verpleegkundige tot ICT-er tot de medewerkers van de technische dienst: iedereen draagt zijn steentje bij en is er trots op dit te mogen doen. Naast alle gevolgen die de aanstaande reorganisatie voor patiënten zal hebben, is de huidige situatie voor het Orbis-personeel ook bijzonder wrang. Er wordt een enorm beroep gedaan op de medewerkers om de gang van zaken in het nieuwe ziekenhuis in goede banen te (blijven) leiden, terwijl diezelfde medewerkers tegelijkertijd een ontslag boven het hoofd hangt. De grote hoeveelheid werk moet verzet worden met minimale middelen: alle materialen moeten worden aangevraagd bij de 'taskforces'; de voorraden op de afdelingen dienen tot een minimum beperkt te worden.

De twee opgestapte leden uit de raad van bestuur, verantwoordelijk voor zowel de realisatie van het complex als de huidige financiële malaise, hielden afgelopen week hun afscheidsreceptie. Voor de mensen op de vloer rest slechts onzekerheid en woede. Wat heb je aan dit fantastische complex als je de mensen die de daadwerkelijke zorg moeten verlenen of faciliteren niet meer kunt betalen? Is men niet volkomen de weg kwijtgeraakt door zoveel nadruk te leggen op de buitenkant dat de binnenkant compleet uitgehold wordt? Men lijkt in het streven voorop te willen lopen in (medische) techniek volledig het doel hiervan uit het oog verloren te zijn. Het ziet er naar uit dat zowel medewerkers als patiënten binnen Orbis meer zullen moeten incasseren dan goed voor hen is...